Het nieuwe Boek 6 van het Burgerlijk Wetboek: de bestuurdersaansprakelijkheid
Het nieuwe Boek 6 van het Burgerlijk Wetboek: de bestuurdersaansprakelijkheid
In ons vorige blogartikel hadden we het over het nieuwe Boek 6 van het Burgerlijk Wetboek en de veranderingen die het met zich mee brengt. Lees dit artikel zeker ook door indien u dit nog niet gedaan heeft. In dit artikel spitsen we meer specifiek toe op Boek 6 en de bestuurdersaansprakelijkheid. We lichten dit toe aan de hand van een fictief voorbeeld.
Een bestuurder van een groothandel besluit om, ondanks duidelijke signalen van financiële problemen, grote hoeveelheden goederen te bestellen bij een leverancier zonder dat er voldoende liquiditeit is om deze te betalen. De leverancier levert de goederen, maar blijft onbetaald en wenst de bestuurder rechtstreeks aansprakelijk te stellen voor deze wanpraktijk.
Onder de oude regelgeving werden bestuurders algemeen beschermd door het principe van de quasi-immuniteit in de uitvoering van de door de vennootschap aangegane contracten. Bestuurders worden immers beschouwd als hulppersoon van de vennootschap waarvan zij bestuurder zijn.
Vanaf 01/01/2025 komt daar verandering in met het nieuwe Boek 6.
Met de afschaffing van de quasi-immuniteit worden bestuurders van vennootschappen kwetsbaarder voor aansprakelijkheidsclaims in hoofde van contractanten van de vennootschap.
Onder het nieuwe Boek 6 kunnen medecontractanten van de vennootschap de bestuurders nu rechtstreeks aanspreken voor fouten in de uitvoering van contracten, naast de bestaande bestuurdersaansprakelijkheid jegens de vennootschap zelf.
Terugkomend op bovenvermeld voorbeeld wil dit zeggen dat de leverancier niet alleen de vennootschap kan aanspreken, maar ook rechtstreeks een buitencontractuele vordering kan instellen tegen de bestuurder wegens zijn onzorgvuldige en onvoorzichtige beslissing om alsnog de bestelling te plaatsen.
Het nieuwe Boek 6 versterkt aldus de positie van de schuldeiser t.a.v. de bestuurder en maakt het stellen van een rechtstreekse vordering mogelijk.
Vraag blijft wel of de voorwaarden van de buitencontractuele aansprakelijkheid vervuld zullen zijn. In ons voorbeeld argumenteerde de bestuurder dat er geen sprake was van een fout of nalatigheid. Er was slechts een tijdelijk cashflowprobleem. De bestelling werd inmiddels betaald zodat er geenszins sprake kan zijn van structurele financiële problemen.
Een storm in een glas water?
Hoewel er in theorie duidelijk een verhoogd risico is, zal de praktijk mogelijks minder problematisch zijn voor de bestuurders. Er blijven immers verschillende beschermingsmechanismen van kracht.
De aansprakelijkheid van bestuurders wordt beperkt door:
de contractuele afspraken tussen de vennootschap en de medecontractant, en tussen de bestuurder en de vennootschap.
het Wetboek van Vennootschappen en Verenigingen (WVV), dat voorrang heeft op Boek 6. Het WVV stelt duidelijke grenzen aan de aansprakelijkheid:
- Bestuurders zijn enkel t.a.v. derden aansprakelijk voor buitencontractuele fouten in het kader van de uitvoering van hun mandaat.
- Een bestuurder kan enkel aansprakelijk gesteld worden voor beslissingen, daden of gedragingen die kennelijk afwijken van wat een normaal, voorzichtige en zorgvuldige bestuurder in dezelfde omstandigheden zou doen. Voor bepaalde fouten geldt in WVV een maximumbedrag voor de aansprakelijkheid (de zogenaamde financiële ‘cap’).
Er is wel één grote kanttekening aan de bescherming die het WVV biedt: de aansprakelijkheid van de bestuurder kan contractueel niet meer beperkt worden dan hetgeen het WVV voorziet en de bestuurder mag niet op voorhand gevrijwaard worden van zijn aansprakelijkheid t.a.v. de vennootschap of derden. De vraag rijst dan ook in welke mate contractuele exoneratieclausules stand zullen houden. Bovendien is het onduidelijk of een bestuurder zich kan beroepen op een eventuele kwijting die tijdens de jaarvergadering werd verleend.
Belang van aansprakelijkheidsverzekeringen
Bestuurdersaansprakelijkheidsverzekeringen kunnen echter helpen om het verhoogde risico te beperken. Het kan nodig zijn om dergelijke verzekeringen opnieuw te evalueren en aan te passen.
We raden dan ook aan om de verzekeringscontracten van deze aansprakelijkheidsverzekeringen na te kijken en eventueel aan te passen indien mogelijk.
Voorlopig kan DAS echter geen zekerheid bieden over de geldigheid en de afdwingbaarheid van een dergelijke clausule. De rechtspraak over de toelaatbaarheid van clausules die de buitencontractuele aansprakelijkheid van bestuurders voorafgaand inperken moet opgevolgd worden.
