De verjaringstermijn voor rechtsbijstand, hoe zit dat?
De verjaringstermijn voor rechtsbijstand, hoe zit dat?
Het woord ‘verjaring’ is een mooi voorbeeld van een barbaarse juridische term waarvan het grote publiek de betekenis niet kent. En toch kan verjaring zeer vervelend uitdraaien voor een verzekerde. Dit artikel zal u helpen om het principe van verjaring beter te begrijpen en valkuilen te vermijden.
Wat is verjaring?
Verjaring is een wettelijke termijn die een persoon verplicht om binnen deze bepaalde periode te handelen. Als die persoon handelt nadat de termijn is verstreken, is het te laat en wordt zijn vordering afgewezen.
De Belgische wet kent tientallen verschillende verjaringstermijnen die van toepassing zijn op allerlei situaties. Het doel van dit artikel is niet om ze allemaal op te sommen. We gaan ons richten op de verjaring zoals die geldt voor rechtsbijstandverzekeringen (RB).
Verjaring in rechtsbijstand
In verzekeringsrecht (voor RB maar ook voor andere soorten verzekeringen) is de verjaringstermijn 3 jaar vanaf de dag van de gebeurtenis die aanleiding geeft tot de vordering (artikel 88 van de wet van 4 april 2014 betreffende de verzekeringen).
Concreet betekent dit dat wanneer een verzekeringnemer beroep wil doen op zijn rechtsbijstandverzekering, hij dit moet doen binnen 3 jaar vanaf de "juridische crisis". Dit begrip, dat werd ontwikkeld door de rechtsleer en rechtspraak, valt niet noodzakelijk samen met de datum van het schadegeval zoals de verzekeraar wel eens in zijn algemene voorwaarden zet.
De maatstaf waarmee rekening moet worden gehouden, is dus het moment waarop de verzekerde redelijkerwijs kan weten dat hij een beroep moet doen op juridische bijstand.
Subjectief begrip
Zoals u al kan raden, is dit een subjectief begrip dat geval per geval moet worden geanalyseerd.
De behoefte aan bijstand kan op verschillende momenten ontstaan: na een weigering van de tegenpartij om een schadevergoeding te betalen, wanneer de aansprakelijkheid wordt betwist, na ontvangst van een ingebrekestelling of een dagvaarding om voor de rechtbank te verschijnen, enz.
De verzekerde moet daarom zijn verzekeraar zo snel mogelijk en uiterlijk binnen 3 jaar op de hoogte brengen van zijn aanvraag voor bijstand. Als deze verplichting niet wordt nageleefd, zal de verzekeraar de dekking van het schadegeval weigeren, zelfs als deze in principe volgens de overeenkomst geldig gedekt was.
Waarom bestaat deze regel?
Zo’n weigering van een verzekeraar kan oneerlijk of weinig commercieel lijken, maar er zijn zeer goede bestaansredenen voor:
Ten eerste voorkomt men ermee dat een zaak heel of zelfs té laat bij de verzekeraar wordt gemeld. Hoe later het schadegeval wordt gemeld, hoe groter het risico dat documenten, bewijsstukken of ondersteunende documenten zijn verdwenen, gewijzigd of aangetast.
Ten tweede, specifiek bij RB-verzekeringen, zorgt een te laat gemeld schadegeval ervoor dat de verzekeraar het geschil niet meer minnelijk kan regelen. De RB-verzekeraar mag nl. volgens de wet proberen het geschil buiten een gerechtelijke procedure op te lossen in het voordeel van zijn klant.
Ten slotte, vanuit economisch standpunt, bouwt een verzekeraar financiële reserves op om de voorzienbare kosten te betalen van de claims van nu en die van de toekomst. Dit is een cruciaal aspect om te voorkomen dat een verzekeraar in financiële problemen komt of zelfs failliet gaat, wat dramatische gevolgen zou hebben voor verzekerden. Anno 2023 kan de verzekeraar echter niet voorzien dat schadegevallen die dateren van 2020 en eerder nog gemeld worden. Dit zou een financiële last betekenen die de verzekeraar niet verwacht.
Het is nooit prettig voor een RB-verzekeraar om een schadegeval te moeten weigeren omdat deze te laat werd gecontacteerd. Anderzijds moeten we toegeven dat de wettelijke termijn van 3 jaar lang genoeg is voor een bedachtzame en zorgvuldige polishouder om contact op te nemen met zijn makelaar om uit te zoeken of hij kan genieten van een tussenkomst van de verzekeringsmaatschappij.
Bovendien mag de verzekeraar geen afstand doen van de verjaringstermijn, zelfs niet in bepaalde gevallen. Dit zou betekenen dat andere verzekerden oneerlijk worden behandeld als hen om dezelfde reden wel dekking wordt geweigerd.
Vergissen is echter menselijk en dergelijke situaties blijven zich van tijd tot tijd voordoen. Sommige verzekerden vergeten dat ze een RB-verzekering hebben of zijn zich er niet van bewust dat hun contract hen de mogelijkheid biedt om bijstand te krijgen in geval van een probleem.
Hét advies dat we kunnen geven is dan ook om contact op te nemen met uw verzekeringsmakelaar of verzekeraar als u ook maar de geringste twijfel heeft over het feit of u eventueel bijstand kan genieten via uw polis.
Te onthouden:
De verjaringstermijn van 3 jaar in verzekeringen is in principe lang genoeg, maar het voorkomt niet dat mensen het vergeten.
Hoewel een dergelijke weigering om tussen te komen moeilijk te accepteren kan zijn voor een verzekerde of makelaar, is de verzekeraar verplicht om de wet na te leven en zijn verzekerden op dezelfde manier te behandelen.
Om onaangename verrassingen te voorkomen, is het raadzaam om onmiddellijk contact op te nemen met uw makelaar of verzekeraar als u wordt geconfronteerd met een conflictueuze situatie.
